Direkt zum Inhalt | Direkt zur Navigation

Personal tools

Mundart | Mundartproben

Wia ma mit Lischt ins Wirtshüss chunnt / Obersaxen

An Obarsàxar hed vor a Schuppa Jààra an Undarlendari ghiirààta, ma muass scho saga, as ischt nid gràd dia gschiidschta gsi, abar im groossa und gànza as hüssligs habigs Wipli mid ara scheena Sàch vo ira Haimat. Dr Mà het ara scho vor dr Hirààt hailig varspracha müassa, nia in ds Wirtshüss z gàà und àll Ààbad schee dahaima z bliba.

Mee as as Jààr làng hed ar s au ghààlta. Dua ischt abar d Varsuachig cho schtarchar as vorhar. Ar hed uf am Ofabààch zuam salbar gsaid: „Der chaiba Durscht, wààn i vom Atti, Eeni und Ààni saalig garbt ha, teetat mi fàscht. Nid vargaba haind schi d Obarsàxar frijar im Valtlii binara Bilàgarig voma Wiichallar üsszaichnat. As ischt doch gwiss kai Sint, wenn ich – im Chliina zwààr – nit wenigar bi as mii Voorfààra, abar, wia soll ich dia Gschicht àschtella, dàs mii Ààlti vom gànza Gschaft niit marggt?“

Wian ar dàs teecht, hed schii Hund undar am Ggütschi (Ruhebank in der Stube) àgfànga z schnààrchla und z rütza (schnarchen), dàss ma gmaind hed, as tijand zwee vor am Hüss Holz sààga. Drüf said d Frau: „Wàs, bisch du widar igschlààfa? Màgscht au dr gànz gschlàgentig Ààbad mid aim kai varnimftigs Woort reda, wia man apa bessar hüsa (einen Haushalt führen) chennti.“ Dua said dr Mà: „Düu mechtischt àlbig nü vom Hüsa reda. Vor da zwölfi in dr Nàcht schtudiar i scho au, wian i apa d Schulda zàla chennti, abar nàà da zwölfa selland dia àndara soorga, wia sch apa z Gaald brchond von insch.“ Ubar as Wiilti said d Frau: „Ii han gmaind, düu tiagischt asoo wiascht, und jatz is s dr Hund gsi. Abar asoo gaid s. Im Schlààf màchad iar beed gràd preziis dia gliich Müüsig. Und scho mangs Mààl hesch mi im beschta Schlààf gschteert, dàss i bis am Morgat han khai Aug mee chenna zua tua. Abar jatz wewar macha, dass wer ins Bett gchond.“

Dr Mà hed schi uf am Gütschi nid arwaiggt, abar uf aimààl tuat ar a Huascht und said gànz liisli zuan am salbar: „I han s, i han s.“ Dua hed ar noch as Wiilti gwààrtat, bis d Frau fescht gschlààffan ischt, nimmt de dr Hund und lipft na in schiis Bett und hed na hàlba mid am Teckbett zuateckt. Gààr nid làng drnàà ischt dr Hund müüslischtill gsi und hed ds Holzsààga widar àgfànga. Und dua ischt dr Màà zur Tir ààb und üss und d Gredi in ds Wirtshüss. Aar hed dart gglàà an hàlba Litar Wii ga und hed as Jassli gmàcht mid am Seppantoni. Und dua widar hai. Dahaim ischt àlls schtill gsi bis an dan ààlta Holzsààgar undar am Teckbett. Aar lipft na üs am Bett und tuat na widar an da ààlta Plàtz undar ds Gütschi. Dàs Manéewar hed ar no mangsmàl gmàchd und d Frau hed niia apis gmarggt.

Abar in dr Fasnacht ischt ar amààl lengar im Wirtshüss pliba, bis zwischat drii und viari am Morgat. Ar gait dua scho an bitz angschtochna hai, lipft dr Hund widar us am Bett und liit schi salbar dri. Scho maint ar, as sii àlls widar guat àbggliffa, abar am Morgat hed d Frau a choga Luuna zaicht, hed abar nit gsait warum. Dr Mà het teecht: „Aha, diamààl het sch as doch gmarggt; abar i will doch wenigschtans schwiga, bis ds Tondarwattar loos gaid.“ Abar schi said witars nit und chunnt am Mittag mit amana varbundna Fingar àn da Tisch. Au bim Mittagassa sait sch nit; abar dia schlacht Luuna ischt àlbig nu dà. Jatz deecht dr Mà: „Jà, wenn sch nit said, wàà s aigantli faalt, sa muass i doch as bitzi drum um gràba.“ Ar fraagt dua ganz hefli und mit allar Maniar: „Han i apa dia letscht Nacht widar so gschnààrchlat und dr kai Rua gglàà?“ Druf sait sch: „Jà, wenn d nu gschnààrchlat und grützat hattischt wia gweenli, war s nu àggànga. Abar um zwai am Morgat hescht so wiascht tà, wia d am Uusschnuufa wattischt; dua han di wella wecka und bin dr mit dr flàcha Hànd ubar ds Gsicht gfààra. Dàs ischt schiint s z vil gsi; du hescht àgfànga ana buwla (brummen, bellen) und mi in da Fingar pissa. Dà chàscht d Schnàtta salbar luaga.“

(Text: Martin Mirer. Aus: Bündner Walser erzählen. Sprachaufnahmen aus dem Jahr 1926. Hrsg. von der Walservereinigung Graubünden und dem Phonogrammarchiv der Univ. Zürich. Chur/Zürich 2003.)

Artikelauswahl nach Regionen
Use this portlet to restrict the articles to the regions they were assigned to. Regions that do not have any articles assigned are grayed out. Selecting all or no regions makes all articles appear in the result set.

Aosta
Berner Oberland
Graubuenden
Liechtenstein
Tessin
Vallorcine
Verbania im Piemont
Vercelli im Piemont
Vorarlberg und Tirol
Wallis